YÛSUF HEMEDÂNÎ
Kuddise Sirruh
Dogumu:Hemedan, 440 H. / 1048 M.
Vefati:Herat-Merv, 535 H./ 1141 M.
Semâili
Bedeni zayif, boyu küçük, yüzü bugday renginde idi.Sakalinda tek tük beyaz var idi.Zühd ü takvasi Imam-i Azam gibi idi.Teveccüh ettigi zaman bulundugu yeri feyz-i ilâhî ile doldururdu.Evliyaullah’in ilim ve haz sahibi kümmelîninden idi.Künyesi Ebû Yakub Yusuf bin Eyyub Hemedânî’dir.
18 yasinda iken Iran’in Hemedan sehrinden Bagdad’a geliyor.Mevlânâ Ebû Ishak hazretlerinden fikih,hadis,tefsir ilimlerini ögreniyor.Imam-i Âzam Ebû Hanife mezhebine, Ebû Hanife mezhebine, Ebû Ali Farmedî hazretlerinin tarîkina giriyor.
Zamanin Bagdad, Isfahan, Irak, Horasan, Semerkand ve Buhârâ’da bulunan seyhlerinin sohbetlerine devam ediyor.Bilhassa Gavs-i Âzam Abdülkadir Geylânî hazretlerinin sohbetlerinde bulunuyor.Onu sevenlerden büyük istifadeler ediyor, feyizler aliyor.Kendi de va’z u nasihata basliyor,feyizler saçiyor.Bagdad’dan Iran’a , Isfahan’a geliyor, ilmini irsadini ilerletiyor, tekrar Ebû Ali Farmedî hazretlerinin hizmetine yetisiyor.Seyr u sülûkünü tamamlayip velilerin en büyüklerinden oluyor.
Mesayihin hikmetli kelamlarini sohbetlerinde zikrederdi.Himmeti kuvvetli idi.Biiznillah ruhâniyeti ile rüyada bile irsadda bulunurdu.Bazen Herat bazen Merv de oturur, va’z u nasihata devam ederdi.Nerede bulunursa orayi feyizle doldururdu.
Bir gün sâdik bir müridinin muradina cevab için onun bulundugu, sehir disi yere gider, müskilini halleder.Bundan sonra böyle müskilin olursa sen gel der.Mürid,”Böyle anlarda daglarin, kirlarin her tasi, Allah’in izni ile Yusuf Hemedânî oluyor.Efendime artik zâhiren zahmet vermem” der.Seyh bu sadâkat, teslimiyet ve râbitaya hayran kalir.”Candan sâdik mürid seyhini bazen ayagina getirir bazen da onun ayagina gider ve daha çok rûhen onu yaninda bilir ve bulur” diyor.Yusuf Hemedânî hazretleri, “Ask bizim yolumuzdur” buyururlardi .Ondan istifade ve istifaza ederek yetisenlerden bes büyük zât, bes büyük tarikatin üstazlari olmuslardir.Bunlar Hace Ubeydullah Berkî, Hâce Hasan Endâkî, Hâce Ahmed Yesevî, Hâce Hakîm Senâî hazarâtidir.
Hazreti Naksbendin ser-halifesi Muhammed Pârisa hazretleri, Yusuf Hemedanî’nin her biri bir kitap degerindeki kiymetli sözlerinin bir kismini Faslu’l-Hitab(Tevhide Giris) adli eserinde toplamistir.
Silsile’de emaneti Ebû Ali Farmedî hazretlerinden almistir.”Tarikat çarkinin mihveri”diye anilir.